Omgaan met onbegrip

Je bent chronisch ziek en je voelt je onbegrepen. Dat is een pijnlijke combinatie. Want alsof je niet al genoeg aan je klachten hebt, moet je ook nog eens dealen met mensen die je niet begrijpen. En dat terwijl je juist wel wat extra steun zou kunnen gebruiken. Het is belangrijk hierbij duidelijk te achterhalen of je je onbegrepen voelt of dat je daadwerkelijk niet begrepen wordt. Kortom, of je gevoel op waarheid is berust.

Wanneer je je niet begrepen voelt, kan dat veel verdriet met zich meebrengen. Je kunt je verward, onzeker en eenzaam voelen. Het is belangrijk te achterhalen waar dit gevoel vandaan komt. Ontvang je weinig steun, krijg je nare opmerkingen of opgetrokken wenkbrauwen? Dit kan kwetsend zijn. Toch is het belangrijk de andere partij te bevragen. Wat bedoelt hij/zij met deze opmerking? Waarom hoor je plots niets meer van een bepaald persoon? Soms kan het zijn dat mensen niet weten hoe ze moeten reageren. Het is geen onwil. Samen het gesprek aangaan is dan een goed idee. Wanneer je zelf open bent, is de kans groter dat een ander je begrijpt. En twijfel niet om te vertellen wat jij nodig hebt zoals een arm om je schouder, een luisterend oor, zo nu en dan een berichtje of juist praktische hulp. Wanneer de mensen in je omgeving weten hoe ze jou kunnen helpen, zullen de meeste dit graag doen. 

Maar wat nu als jouw gevoel meer is dan een gevoel maar daadwerkelijk de realiteit is? Iemand vindt jou echt een aansteller of iemand gelooft je zelfs niet. Dat is zeer pijnlijk. Je worstelt elke dag met pijn en ongemak, je doet je best om dingen draaiende te houden en elke dag kan weer een gevecht zijn om dit vol te houden. Wanneer iemand jou dan doodleuk niet gelooft of je een aansteller vindt, kan dit als een klap in je gezicht voelen. Ze moesten eens weten! Een gevaar hiervan is, is dat je nog meer over je grenzen gaat. Je wil je kwetsbaarheid niet tonen en gaat maar gewoon door om nare opmerkingen te vermijden. Een ander gevaar is dat je je juist terugtrekt. Je wilt jezelf niet steeds verantwoorden en dingen uitleggen, dus besluit je maar niet meer naar sociale afspraken te gaan. Beide coping mechanismen zijn begrijpelijk maar werken averechts.  Jij zal je nog verdrietiger en eenzamer voelen, en de mensen om je heen zullen je nog steeds niet begrijpen. Wanneer jij over je grenzen gaat, zullen ze wellicht denken: zie je wel, ze kan het wel! Of ze zien je helemaal niet en beseffen niet dat dit door ziekte komt. Daarom is het zo belangrijk om de mensen in je omgeving uit te leggen hoe het zit. Vertel ze hoe jouw leven eruit ziet en wat het inhoud om ziek te zijn. Soms kan dit vervelend zijn want je hebt het immers al zo vaak moeten vertellen. Soms heb je er gewoon geen zin om jezelf steeds te herhalen. Toch is deze openheid wel belangrijk want wanneer een ander niet weet hoe het zit, hoe kan hij/zij het dan begrijpen? 

1. Wees open over je ziekte: hoe opener en normaler jij ermee omgaat, hoe relaxter ook de mensen in je omgeving dit zullen doen.
2. Maak een standaard mail, blog of vlog over je ziekte: Misschien vindt je het moeilijk hoe je het moet uitleggen of is het vermoeiend om hetzelfde verhaal steeds te herhalen. Dan is het handig het op papier (of pc) te hebben. Dit kun je dan delen met (nieuwe) vrienden, kennissen, collega's of familie. 
3. Geef voorbeelden: Gezonde mensen kunnen zich echt niet voorstellen hoe het voelt om ziek te zijn, net zoals jij je het nauwelijks voor kunt stellen hoe het is om een dag geen pijn te hebben of een hele dag energie te hebben bijvoorbeeld. Er bestaan echt mensen die zo goed als nooit hoofdpijn hebben! Die kunnen zich niet voorstellen wat het is om hier zo vaak mee rond te lopen, laat staan dat ze weten hoe een migraine- of clusteraanval voelt. Geef daarom duidelijke voorbeelden. Zeg niet: 'Ik heb heel de dag geen energie',  maar zeg bijvoorbeeld: 'Nadat ik een uur in de stad heb gelopen, voel ik me beroerd en moet ik twee uur in bed liggen om bij te komen' 
4. Deel informatie: Lees of zie je iets wat je herkent, zoals een artikel in een tijdschrift of een stuk uit een documentaire, deel dit dan! 
5. Geen onwil bij mensen: Soms reageren mensen onaardig, omdat ze zelf onzeker zijn. Leg dus uit waarom je die afspraak afzegt of waarom je eerder naar huis moet van dat feestje, zodat iemand niet denkt dat je hem/haar niet aardig en/of belangrijk vindt. Ook weten mensen soms echt niet hoe ze moeten reageren en zijn ze bang iets fout te doen of te zeggen, waardoor ze maar niks doen. Help ze op weg en vertel gewoon wat je fijn vindt en nodig hebt. Voor de meeste mensen zal dit erg helpend zijn. Laat ze bijvoorbeeld dit artikel eens lezen met tips voor de sociale omgeving van een chronisch zieke.
6. Accepteer dat sommigen mensen geen begrip (kunnen) tonen: Zij kunnen er zich simpelweg geen voorstelling van maken. Of zij vinden het zo pijnlijk om jou steeds zo ziek te zien, dat ze alleen maar met 'oplossingen' kunnen komen of het bagatelliseren om er zelf gemakkelijker mee om te kunnen gaan. Dit wil niet zeggen dat het slechte mensen zijn en dat het altijd onwil is. Het wil zeggen dat ze jou nu, op dit vlak, helaas niet kunnen geven wat jij nodig hebt. Het is belangrijk dit te erkennen en hier niet op te blijven hopen. Wellicht kun je bij anderen terecht die jou dit wel kunnen geven.
7. Wees trouw aan jezelf: En soms heb je nu eenmaal mensen die echt geen moeite doen om het te begrijpen. Die gewoon niet zo empathisch en sociaal zijn, of die het simpelweg niet interesseert. Je zult altijd mensen hebben die geen zin hebben in mensen met  'problemen'.  Wat mensen ook denken of vinden, zorg ervoor dat jij in jezelf gelooft. Wees eerlijk naar jezelf, negeer of onderdruk je gevoelens niet en wees lief voor jezelf. Hier nog enkele artikelen die jou hierbij misschien kunnen helpen met onderwerpen als: zelfcompassie, zingeving, negatieve gedachten, schuldgevoelens en hoe positief te blijven.

Kom je er niet uit en vindt je het lastig in je eentje om te gaan met eventueel onbegrip van mensen? Zoek dan hulp. Een coach kan jou hierbij begeleiden en je praktische handvaten bieden om jou op weg te helpen. 

Met dank aan: pain2power